Ermelo moet omstreden eenden slachterij strafrechtelijk aanpakken (artikel Stentor)

De Stentor besteedt al lang  zeer regelmatig  aandacht aan de eenden slachterij Tomassen Duck-To. Een groot internationaal werkend Ermelo’s bedrijf dat eenden uit binnen en buitenland slacht en verwerkt.   Als ik af ga op wat in de krant staat, zie ik een brutaal opererend bedrijf dat doet wat ze vinden wat ze moeten doen en daarbij regels negeert. Ik zie een gemeente die daar dan weer op reageert. De eenden slachterij lijkt ‘in the lead’ te zijn en de gemeente meer volgend. De Stichting DOEH, een bewonersgroep, is er al jaren mee doende en desondanks nog steeds strijdbaar. De nodige processen zijn of worden door hen gevoerd.

Deze maand  was het bedrijf wederom in het nieuws  omdat in Harderwijk te veel eenden gehouden zijn bij een mesterij en deze week nog omdat  een verleende gemeentelijke vergunning voor een restaurant op een andere wijze is ingevuld qua terras en qua aantal parkeerplaatsen..

De gemeente probeert wat bij te sturen, staat regelmatig toe wat Tomassen wil en streeft soms herstel in oude toestand na. Dat laatste wil zeggen dat het bedrijf ongedaan moet maken wat ze hebben gedaan zonder vooraf de toestemming van de gemeente te hebben. Het bedrijf aanpakken (bestraffen) voor handelen in strijd met regels of vergunningvoorschriften is nog niet aan de orde geweest. Begrijpelijk  dat het bedrijf bij een dergelijke vriendelijke opererende overheid telkens weer de ruimte opzoekt.

Om in het land meer uniformiteit in overheidsoptreden tegen regel overtredende bedrijven te realiseren en alle gemeenten een gelijk vestigingsklimaat voor bedrijven te geven wordt de Landelijke Handhavingsstrategie (de LHS) gebruikt. Deze LHS is afkomstig van allerhande overheden waaronder de VNG (alle gemeenten), het IPO (alle provincies) en Unie van Waterschappen. De LHS geeft criteria wanneer volstaan kan worden met een bestuursrechtelijke reactie en wanneer er een strafrechtelijke reactie hoort te volgen.

Bijzonder en opvallend is dat de gemeente Ermelo steeds uitsluitend de weg van het bestuursrecht bewandelt bij dit bedrijf. De LHS is kennelijk, en dat is opvallend, of niet bekend bij de gemeente Ermelo of er is doelbewust voor gekozen dat instrument niet toe te passen.  Ik leg dat uit. De LHS toepassen betekent dat mensen / bedrijven die onbewust een fout maken bestuursrechtelijk worden benaderd. Dat geldt ook voor de categorie die bewust een fout maken waarbij de gevolgen gering zijn. Bij mensen en bedrijven die berekend handelen, die herhaald regels aan hun laars lappen of veel geld binnenhalen door regels te overtreden stelt de LHS dat ook strafrechtelijk ingrijpen op de plaats is. Dat strafrecht is bedoeld om verkeerd gedrag te bestraffen en het voordeel weg te halen, het bestuursrecht is bedoeld om gewenst gedrag te stimuleren. Bij deze eenden slachterij werkt het bestuursrecht niet of niet meer anders was er niet regelmatig sprake van weer een nieuw voorval dat weer de krant haalt. Ermelo past op dit punt de LHS niet toe door ten onrechte te blijven hangen in het bestuursrecht!

Over de inzet van het strafrecht stelt de LHS, die ook in Ermelo van toepassing is, dat dat een kwestie is van overleg tussen toezichthouder en de bijzonder opsporingsambtenaar. Toezicht en de bijzonder opsporingsambtenaar zijn voor de gemeente Ermelo beiden ondergebracht bij de Omgevingsdienst Noord Veluwe. De inzet van het strafrecht zou idealiter binnen een Omgevingsdienst zelf moeten kunnen worden afgeregeld. In Ermelo heeft het college deze beslissing naar zich toe getrokken. Bijzonder dus. Eigenlijk oefent het Ermelose college hier de bevoegdheid van een Officier van Justitie uit, het college bepaalt wanneer het strafrecht wordt ingezet. De Officier van Justitie wordt buitenspel gezet doordat  de bijzonder opsporingsambtenaar van de Omgevingsdienst niet in positie wordt gebracht door de handelswijze van de gemeente. Ook hier past de gemeente Ermelo de LHS niet toe!

Als deze ongewenste werkwijze in Ermelo plaatsvindt  hoe zit dat dan met de andere gemeenten in het gebied van de Omgevingsdienst Noord Veluwe? En hoe ziet dat er uit bij de gemeenten die horen bij toekomstige fusiepartner van de ODNV de OVIJ?

Overigens is het niet in positie brengen van de bijzonder opsporingsambtenaar (die een lijn heeft met de Officier van Justitie)  en daardoor het buiten spel zetten van de Officier van Justitie iets wat vaker al bleek uit eerdere landelijke onderzoeken en uit opgemaakte rapporten: ‘het gemeentebestuur zit te kort op het toezicht en bemoeit zich te vaak met handhaving’.

De laatste tijd is bij gemeenten en provincies het onderwerp ondermijning populair. Aan ondermijning is verbonden de Wet Bibob. De Wet Bibob is betrekkelijk onbekend maar wel heel effectief en dreigend. Een bedrijf of een ondernemer die zich herhaald niet aan regels houdt kan ook worden aangesproken via de Wet Bibob. De Wet Bibob voorziet er in dat de vergunning van een bedrijf of een ondernemer die het te bont maakt als het gaat om overtreden van regels op de tocht komt te staan. Dat is pas echt lastig en heftig voor een bedrijf of ondernemer.